در زندگی روزمره همه ما، لحظاتی پیش آمده که خود را به دلیل اتفاقات و مشکلاتی که برای ما پیش آمده است، سرزنش کرده ایم. اما آیا تا به حال به این فکر کرده اید که این خودخوری چه آثاری بر زندگی و سلامتی ما دارد؟ سرزنش کردن خود یا به اصطلاح “خودخوری”، یک اختلال روانی است که باعث کاهش اعتماد به نفس، افزایش استرس و اضطراب، ایجاد افسردگی و تاثیرات منفی بر روابط و کیفیت زندگی فردی می شود. در عصری که فشار ها و تنش های روزمره به طور معمولی در زندگی ما وجود دارند، خودخوری به یک مشکل روزافزون تبدیل شده است. این اختلال روانی می تواند هر فردی را بدون وابستگی به سن، جنسیت و تحصیلات تحت تاثیر قرار دهد.
علائم خودخوری می تواند با علائمی مانند اندیشیدن و افکار منفی مداوم درباره خود، سرزنش نسبت به اشتباهات گذشته، عدم اعتماد به نفس و احساس بی ارزشی همراه باشد. همچنین عوارض خودخوری می تواند به صورت فیزیکی و روانی ظاهر شود. در موارد شدید تر، می تواند منجر به افسردگی عمیق، اضطراب شدید و برقراری روابط ناسالم با دیگران شود. درمان خودخوری از طریق روش های مشاوره روانشناختی مانند درمان متمرکز بر هیجان (هیجان مدار) EFT، تغییر الگوهای فکری منفی و بهره‌گیری از استراتژی های مدیریت استرس امکان پذیر است و می توان بهبود قابل توجهی در وضعیت خودخوری و کیفیت زندگی فردی را تجربه کرد.
در این مقاله، به بررسی علائم، عوارض و راه های درمان خودخوری می پردازیم، پس اگر می خواهید بدانید خودخوری چیست و راه درمان آن چه می باشد؟ با ما همراه باشید.
خودخوری چیست
ممکن است بسیاری از افراد به خودخوری مبتلا باشند اما با توجه به آن که نمی دانند خودخوری یعنی چه و چه عوارضی دارد، توجه چندانی به درمان خودخوری نداشته باشند. بنابراین جهت درمان خودخوری و پیشگیری از عوارض جدی آن، بهتر است ابتدا از همه بدانیم خودخوری چیست و چه عوارضی خواهد داشت.
خودخوری به معنای قضاوت، سرزنش و تخریب شخص توسط خود است. در واقع، در این وضعیت، شما به دلایل مختلف و گاهی غیر منطقی، خود را مقصر و مسئول اصلی مشکلات و ناراحتی های خود می دانید. خودخوری شامل وارد کردن افکار منفی به ذهن خود و ناتوانی در کنترل آن ها است. در نتیجه، شما خود را مجازات کرده و به سرزنش خود می پردازید.
خودخوری ممکن است در موقعیت هایی رخ دهد که شما احساس کنید عمل اشتباهی انجام داده اید یا با ترس از قضاوت دیگران روبرو شده اید. ممکن است از عملکرد خود ناراضی باشید و خود را به خاطر اشتباهات گذشته مقصر بدانید، اما بهتر است بدانید که خودخوری و تخریب کردن خود در واقع نه تنها مشکلات شما را حل نمی کند، بلکه منجر به بروز ناراحتی بیشتر در شما خواهد شد.
خودخوری، یک الگوی روانی است که بسیاری از ما در زندگی خود با آن مواجه می شویم. این عادت ناخوشایند، ما را به دام خودسرزنشی و تنبیه کردن خود می اندازد. با وارد کردن افکار منفی به ذهن خود، باعث آزار و عذاب خود می شویم و خودمان را به اشتباه قضاوت می کنیم.
علائم خودخوری یا خود سرزنش
علائم خودخوری یا خودسرزنشی شامل انتقاد و سرزنش مداوم خود، استفاده از زبان منفی درباره خود، نگرانی مداوم درباره قضاوت دیگران و کمبود اعتماد به نفس می باشد. افراد مبتلا به این اختلال روانی، به طور مداوم به قضاوت و انتقاد خود می پردازند و خود را مورد سرزنش قرار می دهند. همچنین خود را به دلایل مختلفی مانند اشتباهات گذشته و کمبود ها سرزنش می‌کنند. آن ها از زبان منفی درباره خود استفاده می کنند و به بی ارزشی، ناتوانی و ناموفقی اعتقاد دارند. همچنین، نگرانی مداوم آن ها درباره قضاوت دیگران در مورد خود یکی از علائم خودخوری است. این عوامل باعث کاهش اعتماد به نفس و تاثیرات منفی بر جسم و روان فرد می شوند.
بنابراین افرادی که شاهد علائم مذکور در خود می باشند باید جهت درمان خودخوری و استرس در اولین فرصت به مشاوره فردی مراجعه کرده و پیگیر درمان خود باشند.
عوارض خودخوری
عوارض خودخوری و خودسرزنشی می تواند تاثیرات منفی جدی بر روح و قلب افراد داشته باشد. اگرچه ارتباط مستقیم بین خودخوری و سکته قلبی یا فوت وجود ندارد، اما درمان خودخوری می تواند به وضعیت سلامت روحی و قلبی شخص کمک کنند. خشم و تنش شدید می توانند منجر به افزایش فشار خون و ضربان قلب، افزایش سطح هورمون های استرس مانند کورتیزول و بروز بیماری قلبی شوند. این عوارض می توانند به طور کلی به کاهش نیروی حیاتی بدن و کیفیت زندگی فرد آسیب برسانند.
بنابراین بهتر است افرادی که با اختلال خودخوری و خود سرزنشی مواجه می باشند، به مشاوره آنلاین مراجعه کنند تا راه های مدیریت احساسات منفی، کنترل خشم و استرس و بهبود سلامت روانی و قلبی خود را یاد بگیرند. همچنین، رعایت سبک زندگی سالم، فعالیت بدنی منظم، مدیتیشن، و استفاده از روش های EFT می تواند به بهبود و حفظ سلامت روحی شما کمک کند.
تاثیرات منفی خودخوری شامل کاهش اعتماد به نفس، افزایش استرس و اضطراب، افسردگی، کاهش عملکرد در تمامی زمینه های زندگی و ناتوانی در بهره‌گیری از توانمندی ها و منابع در دسترس است. بنابراین الگوی منفی می تواند روابط شخصی، حرفه ای و روحی شما را تحت تاثیر قرار دهد و باعث ایجاد دوری و خلل در زندگی شما شود.
از دیگر پیامد های عدم درمان خودخوری می توان به ازدواج ناموفق اشاره کرد. اگر فردی به اختلال خودخوری مبتلا باشد، باید از طریق مشاوره قبل از ازدواج به درمان خودخوری بپردازد و از بروز هرگونه مشکل جدی در زندگی زناشویی خود جلوگیری کند.
درمان خودخوری یا سرزنش خود
خوشبختانه با درمان خودخوری می توانیم با این اختلال مبارزه کنیم و به درمان خود بپردازیم. درمان متمرکز بر هیجان (هیجان مدار) با استفاده از EFT یک روش موثر برای درمان خودخوری یا سرزنش خود است. EFT به معنای تراکم احساسی و عاطفی است و به فرد کمک می کند تا با احساسات ناخوشایند خود در ارتباط با خودخوری یا سرزنش خود مقابله کند.
هدف اصلی EFT در درمان خودخوری یا سرزنش خود، کاهش نگرانی و تسلط بر احساسات منفی است. با استفاده از این روش، فرد به طور آگاهانه با احساسات خود در ارتباط با خودخوری یا سرزنش خود روبرو می شود و اجازه می دهد تا آن احساسات آزاد شوند و به طور طبیعی جریان یابند. این روش به فرد کمک می کند تا با احساسات خود صادقانه روبرو شود، آنها را پذیرفته و از آن ها آگاهی عمیق تری داشته باشد.
درمان خودخوری یا سرزنش خود با استفاده از EFT می تواند بهبود قابل توجهی در سلامت روانی و عاطفی فرد جهت پذیرش خود و کاهش احساسات منفی و خود انتقادی سمی به همراه داشته باشد.
بنابراین توجه به درمان به موقع خودخوری امری ضروری می باشد و می تواند بهبود قابل توجهی در سلامت روانی و عاطفی فرد داشته باشد. استفاده از تکنیک های متمرکز بر هیجان EFT به فرد کمک می کند تا با احساسات ناخوشایند خود مقابله کند. همچنین بتواند احساسات منفی خود را آزاد کند. هدف اصلی درمان خودخوری بهبود و پذیرش فرد است تا احساسات منفی و خود انتقادی سمی کاهش یابند.