علت قضاوت کردن درباره ی دیگران چیست؟ و چگونه قضاوت نکنیم؟
این خیلی شگفت انگیز است که مردم قضاوت کردن را دوست دارند.قضاوت همه جا صورت می گیرد،همیشه.شاید این یکی از ساده ترین کارهایی است که به نوع بشر داده شده تا انجام دهد و خوب می دانید که نهایتاً آخرین انسان،زمانی که آخرین جرقه های دشمن اش را به خاکستر تبدیل کند،پشت یک میز زهوار در رفته می نشیند و محاکمه ی مسئول واقعه را آغاز می کند.
کاری نمی توانم بکنم جز آن که رویای نوعی نقد را در سر بپرورانم که در صدد قضاوت کردن نباشد،بلکه به یک مجموعه آثار،یک کتاب،یک جمله و یک ایده جان ببخشد: نقدی که شعله ها را روشن کند،رشد سبزه ها را بنگرد،به باد گوش بسپارد و در وزش نسیم،کف ( روی ) دریا را برگیرد و بپراکند.
این نقد نه قضاوت،که نشانه های وجود را تکثیر می کند،آن ها را فرا می خواند و از خواب بیدار می کند.
غیراخلاقی ترین عادت بشر این است که مدام و بی وقفه درباره ی هرکس،پیش از آن که بفهمد و درک کند،قضاوت می کند.این آمادگی پرشور برای قضاوت کردن،نفرت انگیزترین حماقت و مخرب ترین شرارت هاست.
هر “پرهیزکاری” گذشته ای دارد..!!
و هر “گناه کاری” آینده ای…!!
پس قضاوت نکنیم…….!!
میدانیم اگر :
قضاوت نادرستی در مورد کسی بکنیم،دنیا تمام تلاشش را می کند تا مرا در شرایط او قرار دهد، تا به من ثابت کند،در تاریکی همه ی ما شبیه یکدیگریم. محتاط باشیم، در “سرزنش” و “قضاوت کردن” دیگران وقتی نه از دیروز او خبر داریم، نه از فردای خودمان.
استریوتایپینگ (تفکر قالبی) چیست؟
دام استریوتایپینگ و تکنیک تعلیق سه ثانیه ای :
این ها شیرازی هستند،پس… هستند.
آن ها شمالی هستند،پس… هستند.
همه مردها… هستند.
شما زن ها همتون…
ایرانی ها… هستند ولی خارجی ها… هستند.
متولد ماه… هستی پس بی قید و بندی!
اهالی فلان شهر همه قاچاقچی هستند!
و هزاران مثال دیگر…
خطای استریوتایپ ترکیبی از نگرش و پیشداوری ها که به گروهی خاص تعمیم یافته و اغلب هم نادرست است.به عبارتی کسانی تفکر قالبی دارند که فکر می کنند همه افراد یک گروه از یک ویژگی معین برخوردارند.
چه کنیم که از خطای استریوتایپینگ در امان بمانیم:
“سه ثانیه تعلیق”
معمول آن است که میان قضاوت درباره یک شی،شخص،پدیده و به زبان آوردنِ آن قضاوت،تقریباً زمانی وجود ندارد و به همان سرعتی که در ذهنِ مان قضاوت شکل می گیرد آن قضاوت را بیان می کنیم!
اگر چند روز تمرین کنیم که بین آنچه در ذهنِ مان می گذرد و آنچه می گوییم فقط سه ثانیه تأخیر بیاندازیم مغز ما فرصت پیدا می کند که در مورد آن،نه به صورت خودکار که به صورت خودآگاه تفکر و سپس قضاوت و اظهار نظر کند.
در آن سه ثانیه فقط یک سوال فقط یک سوال از خود بپرسیم :
آیا برای آنچه می خواهم بگویم شواهد،اسناد و دلیل کافی دارم؟
همین تأخیر سه ثانیه ای و همان سوال ساده را می شود در فوروارد کردن یک پیام یا به اشتراک گذاری مجدد آن پیام در شبکه های اجتماعی،یا روابط خانوادگی و اجتماعی و… به کار برد.
