وسواس فکری چیست؟
در مقاله پیش رو قصد داریم راجع به وسواس فکری با همدیگر صحبت کنیم. کسانی که با اختلال وسواس فکری روبرو هستند، دارای الگویی از افکار و ترسها یا وسواسهای ناخواسته میباشند. در این اختلال فرد مبتلا به انجام رفتارهای تکراری اجبارگونه سوق پیدا میکند. وسواسهای شدید موجب میشوند تا در فعالیتهای روزمره فرد اختلال ایجاد شود و انواع ناراحتیها و نارضایتیها برای او پیش میآیند. ممکن است فرد مبتلا سعی کند که وسواسهای خودش را نادیده بگیرد یا آنها را متوقف کند. اما هر چه که در این راستا تلاش کند، فقط بر ناراحتی و سطح اضطراب او افزوده خواهد شد.
در نهایت هم فرد مبتلا به وسواس فکری برای کاستن از استرس خود مجبور میشود تا اعمال اجباری در رابطه با وسواسهایش را انجام دهد. در واقع هرچقدر فرد سعی کند از وسواسهایش فرار نماید، متاسفانه تمایلات آزاردهنده به آنها درون او بیشتر میشوند. وسواس فکری معمولا حول محور موضوعات خاصی متمرکز است. به عنوان مثال یکی از وسواسهای رایج ترس بیش از حد در مورد آلوده شدن چیزها به میکروب است. افراد وسواس برای کاهش ترس از آلودگی مدام دستهای خود را میشویند. متاسفانه این کار را تا جایی انجام میدهند که دستان آنها زخم شوند و ترک بردارند.
علائمی که باید به آنها توجه کنید
وسواس فکری دارای علائم واضحی است که شما را با آنها آشنا میکنیم. گاهی خود فرد متوجه میشود که وسواس او بیش از حد یا غیر منطقی است. وسواسهای این چنینی زمان زیادی را از فرد میگیرند و در کارهای روزمره اختلال اساسی ایجاد میکنند. افکار، اصرارهای مداوم و ناخواسته، تصاویر تکراری و… از جمله مواردی هستند که برای فرد ایجاد مزاحمت کرده و زندگی او را از حالت نرمال خارج میکنند. وسواسها زمانی که به مرز اختلال برسند باعث پریشانی و اضطراب فرد خواهند شد. معمولا وسواس زمانی به سراغ فرد مبتلا میآید که او قصد دارد کارهای دیگری انجام دهد یا اینکه به چیزهای دیگری فکر کند. وسواسها معمولا دارای مضامینی برای خود هستند. همانطور که قبلا هم اشاره کردیم برخی از مبتلایان دچار ترس از آلودگی یا کثیفی هستند. برخی دیگر نیاز به چیزهای منظم و متقارن دارند.
متاسفانه در گروه دیگری از مبتلایان به وسواس فکری ممکن است افکار تهاجمی یا وحشتناکی به سراغ آنها بیاید. این افکار میتوانند به شکل از دست دادن کنترل، آسیب رساندن به خود و یا دیگران ظهور و بروز پیدا کنند. معمولا افکار ناخواسته، پرخاشگری و… در این افراد بیشتر دیده میشوند. افراد وسواس از آلوده شدن با لمس اشیایی که دیگران لمس کردهاند هراس دارند. معمولا هنگام خروج از منزل شک دارند که درب را قفل یا گاز را خاموش کردهاند. زمانی که اشیاء منظم نیستند استرس شدیدی به این دسته از افراد وارد میشود. از موقعیتهای خاصی مثل دست دادن که میتواند باعث ظهور وسواس شود فرار میکنند. به همین جهت هم از تفریحات و ورزشهای گروهی بیبهره میمانند. این افراد ممکن است رفتار مناسبی در جمع نداشته باشند و حتی به دلیل افکار خاص وسواسی خود اقدام به فحاشی هم بکنند.
چگونه وسواس فکری را درمان کنیم؟
درمان وسواس فکری به کمک روشهای جدید درمانی آسانتر از قبل شده است. یکی از روشهای موثری که برای درمان وسواس فکری میتوان از آن بهره برد، تکنیک EFT است. سیستم بقای مغز ما به گونهای است که اگر اجباری که مغزمان فکر میکند باید انجام دهیم را ترک کنیم، شروع به فرستادن هشدار خطر میکند. با این توضیح حتما متوجه ریشه وسواسهای انسانها نیز شدهاید. به کمک تکنیک EFT یا رهاسازی احساسات میتوانید بر روی مرکز بقاء مغز اثر بگذارید تا مغز چرخه را شکسته و کار شفابخشی را انجام دهد.
کلام آخر
وسواس فکری به عنوان یک اختلال شایع روانی عوارضی دارد که میتواند اثرات منفی بر روی فرد مبتلا و اطرافیان او داشته باشد. معمولا افراد مبتلا زمان زیادی از زندگی خود را برای درگیری با رفتارهای تشریفاتی از دست میدهند. بهداشت بیش از حد از نظر جسمی هم به آنها آسیب رسانده و اطرافیانشان را کلافه میکند. افراد مبتلا نمیتوانند به راحتی در جامعه حاضر شوند و به همین جهت روابط آشفتهای را تجربه خواهند کرد. به طور کلی کیفیت زندگی این دسته از افراد مطلوب نبوده و مخاطراتی مثل تمایل به خودکشی و… آنها را تهدید میکنند. بنابراین بهتر است هر چه زودتر این اختلال تحت درمان قرار گیرد تا عوارض و خطرهای جبران ناپذیری دامنگیر فرد، خانواده و دوستان او نشوند.
منبع: مرکز مشاوره روانیاری