در این قسمت از مقاله تصمیم گرفتیم در مورد اختلال وسواس فکری و عملی یا همان (obsessive compulsive disorder) صحبت کنیم . بسیاری از افراد که به این اختلال دچار هستند برای رهایی از آن و حل مشکل خود احساس ناتوانی می کنند اما نگران نباشید این اختلال به راحتی قابل درمان است.
اختلال وسواس فکری و عملی (OCD) :
اختلال وسواس فکری و عملی ،( OCD) ، یک اختلال اضطراب است. فردی که به این اختلال دچار است هیچ کنترلی بر روی ذهن خود ندارد و یک رفتار را ممکن است بارها بارها انجام دهد. به طوری که زندگی فرد را مختل می کند، برای مثال فرد از ماشین خود پیاده شده و می داند که در ماشین را قفل کرده ولی بارها ممکن است چک کند و حتی در طول روز استرس و اضطراب آن را داشته باشد ، به عنوان مثال دیگر ، فرد ممکن است ۲۰ بار دست هایش را شسته باشد ولی باز هم احساس کثیفی کند و همچنان به شستن دست هایش ادامه دهد.
دسته های مختلف وسواس فکری و عملی :
۱.وسواس به آلودگی : این افراد از آلودگی میترسند.به صورت مکرر خود را می شویند و یا حتی اگر کسی به آنها دست بدهد ، دست هایشان را می شویند.
۲.وارسی کنندگان : کارهایی که اگر انجام ندادنشان ممکن است آسیب زا باشد را به طور مکرر انجام می دهند مثل بستن شیر گاز، در ماشین ، کمد و…
۳.شکاک ها : افرادی که فکر می کنند اگر کاری را درست ، دقیق و مرحله به مرحله انجام ندهند از طرف اطرافیان سرزنش می شوند
۴. برنامه ریز ها : این افرد به نظم و ترتیب ،رنگ ها و ترتیب خاص حساس هستند ، حتی ممکن است دچار خرافات هم بشوند.
۵. محتکرها : این افراد از اینکه چیزی را دور بیندازند می ترسند و فکر می کنند که دوباره به آن وسیله احتیاج پیدا میکنند ، به عبارت دیگر این افراد وسایل که اصلا نیاز به آنها ندارند را جمع و ذخیره می کنند.
علائم وسواس فکری و عملی (OCD) :
داشتن علائم و رفتار وسواس گونه دلیل این نیست که شما حتما دچار OCD هستید ،معمولا کسانی که اختلال OCD دارند ، بر زندگی روزمره شان تاثیر می گذارد بطوری که افکاری که به ذهنشان خطور می کند باعث استرس و اضطراب شدید ، صرف وقت زیاد و اتلاف وقت می شود ، همانطور که قبلا گفتیم مثلا فرد به خاطر ترس از آلودگی بصورت افراطی زمان زیادی صرف شست و شو می کند.
اختلال وسواس فکری و عملی همانطور که از اسمش مشخص است هردو وسواس ، فکری و عملی شامل می شود ، البته افراد معدودی هستند که یکی از این دو وسواس در آنها دیده می شود.
علائم وسواس فکری :
- ترس از آلوده شدن یا آلوده کردن دیگران
- ترس از دست دادن ، آسیب رساندن به دیگران
- افکار و تصاویر جنسی تهاجمی یا خشونت آمیز
- افکار تهاجمی خشونت آمیز در مورد صدمه زدن به خود و دیگران
- نظم و ترتیب : این ایده که همه چیز باید درست سرجایش باشد
- توجه بیش از حد به چیز هایی که خوشبخت یا بدشانس تلقی می شود ، به عبارتی توجه بیش از حد به خرافات
علائم وسواس عملی :
۱.بررسی مجدد و افراطی چیزایی مثل قفل ها ، کلید برق و….
۲. تماس مکرر به اعضای خانواده برای اطمینان از سلامتی آنها
۳.صرف زمان زیاد برای شست و شو ، تمیزی
۴. شمردن ، ضرب گرفتن با پا یا انگشت و تکرار کلمات بی معنی برای کاهش استرس
۵. حساسیت بیش از حد به نظم و ترتیب محیط اطراف
اختلال وسواس چه تاثیری بر زندگی افراد دارد؟
مهم ترین تاثیری که این اختلال بر روی زندگی فرد دارد تنهایی و افسردگی است . افرادی که دچار این اختلال هستند گاها خودشان و اطرافیانشان از این رفتارها خسته می شوند و حتی ممکن است اطرافیانش ارتباط خود را با فرد که دچار این اختلال هست قطع کنند.
اگر در اطرافیان شما فردی باشد که دچار این اختلال است سعی کنید بخاطر رفتارش اورا سرزنش نکنید ، چون این کار اضطراب فرد را افزایش خواهد داد.
روش های درمان :
یک زندگی سالم و متعادل نقش مهمی در کاهش اضطراب و OCD دارد.
ورزش کنید. ورزش یک روش درمانی ضد اضطراب طبیعی و مؤثر است که در کنترل علائم OCD کمک می کند. برای بهره مندی حداکثر ، سعی کنید در بیشتر روزها 30 دقیقه یا بیشتر فعالیت هوازی داشته باشید.
به اندازه کافی خوابیدن. نه تنها اضطراب و نگرانی می تواند باعث بی خوابی شود ، بلکه کمبود خواب نیز می تواند افکار و احساسات اضطراب را تشدید کند. استراحت کافی ، یک عامل اصلی مقابله با اختلالات اضطرابی مانند OCD ، بسیار ساده تر است.
از الکل و نیکوتین خودداری کنید. الکل به طور موقت اضطراب و نگرانی را کاهش می دهد ، اما در اثر از بین رفتن علائم اضطراب ایجاد می کند. به طور مشابه ، همچنین استعمال دخانیات منجر به افزایش سطح اضطراب و علائم OCD می شود.
درمان OCD
درمان شناختی-رفتاری مؤثرترین درمان برای اختلال وسواس است و شناخت درمانی ، که بر افکار فاجعه آمیز و احساس مسئولیت اغراق آمیز که احساس می کنید تمرکز دارد. بخش بزرگی از شناخت درمانی برای OCD آموزش روشهای سالم و مؤثر برای پاسخ به افکار وسواسی است ، بدون اینکه به رفتارهای اجباری متوسل شوید.