درمان شناختی رفتاری به‌عنوان یک روش درمانی برای اختلال اضطرابی و مشکلات روانی مورد استفاده قرار می گیرد. این روش درمانی را با نام اختصاری cbt می شناسند. cbt در واقع یک روش درمانی کوتاه مدت و هدفمند می باشد. این درمان با تمرکز بر روی گفتگوها انجام شده و سایر باورها، احساسات، طرز تفکر و رفتارهای فرد بیمار را تحت تاثیر قرار می‌دهد. همچنین به فرد تکنیک‌های مهارتی لازم را در برابر مشکلات مختلف می‌آموزد.
درمان شناختی رفتاری چیست؟
از درمان شناختی رفتاری به عنوان یک درمان ترکیبی یاد می‌شود. این درمان، ترکیبی از رفتار درمانی و شناخت درمانی است. در رفتار درمانی، کارهایی که شما انجام می دهید، بررسی می شوند و در شناخت درمانی، کارهایی که شما به آن‌ها فکر می‌کنید، مورد بررسی قرار می‌گیرند.
نظريه CBT چیست؟
رویکرد درمان شناختی رفتاری برای درمان مشکلات روانی مورد استفاده می باشد. در واقع CBT بر مبنای طرز فکر افراد عمل می کند و به دنبال تغییر ذهنیت و افکار منفی افراد بیمار است.
نظریه CBT معتقد است که هر فردی با توجه به طرز فکری که دارد، دارای رفتار، باور، احساس و ویژگی های متفاوتی می باشد. در واقع این طرز فکر، خلقیات، افکار، رفتار و غیره فرد را تحت تاثیر قرار می دهد. به عنوان مثال زمانی که شما در حال تفسیر یک موقعیت منفی و ناخوشایند هستید، به طور ناخودآگاه تحت تاثیر احساسات منفی آن موقعیت نیز قرار می گیرید. این احساسات منفی باعث بروز رفتارهای خاصی از شما می شوند.
تفکرات منفی چگونه به وجود می آیند؟
تفکرات منفی از دوران کودکی شروع می شوند. کودکان در سنین خاص نیاز به تعریف و تمجید دارند. اگر کودک در این دوران مورد ستایش، تعریف و تمجید از سمت والدین یا معلمان قرار نگیرد، احتمال دارد احساس منفی نسبت به خود پیدا کند.
احساسات منفی، تفکرات منفی را در ذهن کودک ایجاد می کنند. ابتدا این تفکرات و احساسات به شکل یک فرضیه احتمالی در ذهن هستند اما به تدریج به یک اعتقاد و باور تبدیل می شوند. متاسفانه عقاید و باورها در دوران بزرگسالی به شکل ناخودآگاه و خودکار در ذهن شکل می گیرند. این باورهای منفی، سایر فعالیت های ما را در محیط بیرون، محل کار، روابط با دوستان و غیره تحت تاثیر قرار می دهند.
درمان شناختی رفتاری چیست؟
درمان شناختی رفتاری بر روی افکار منفی ناخودآگاه تمرکز دارد. این شیوه درمانی سعی می کند افکار منفی را تغییر دهد. چرا که افکار منفی می توانند مشکلات مربوط به استرس، اضطراب، مسائل عاطفی، افسردگی و غیره را تشدید کنند یا زمینه ایجاد آن ها را به وجود آورند.
درمان به روش CBT چیست؟
رویکرد شناختی رفتاری با تجزیه و تحلیل افکار بیماران شروع می شود. در طی این درمان، از بیماران خواسته می شود که برای پذیرش یا رد افکار منفی واقع بین باشند. در واقع بیماران باید شواهد را برای افکار منفی در نظر بگیرند. در این حالت، فرد به سمت واقعیت ها گرایش پیدا می کند. زمانی که فرد بیمار ماهیت افکار منفی را بداند، می تواند آن ها را کنترل کند. ماهیت افکار منفی این است که آن ها هیچ گونه دلیل مشخصی ندارند و اصلاً به وقوع نمی پیوندند.
رویکرد شناختی رفتاری چگونه تاثیر گذار می شود؟
در درمان شناختی رفتاری، افکار منفی و مزاحم که باعث بروز مشکلات روانی و اختلال های بیماران می شوند، به چالش کشیده شده و مورد بررسی قرار می گیرند. در واقع این درمان ها، شیوه نگرش بیمار را نسبت به مشکلات، موقعیت ها و… تغییر می دهند. این موضوع رفتار بیمار را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.
نگاهی اجمالی به گذشته فرد نیز می تواند او را در نادیده گرفتن افکار منفی متقاعد کند.
رفتار درمانی شناختی برای چه مواردی قابل استفاده است؟
درمان شناختی رفتاری برای اختلالات متفاوتی مورد استفاده قرار می گیرد.
- درمان تیک صورت
- نحوه مدیریت خشم
- کنترل حملات مربوط به اختلال هراس و اضطراب
- مشکلاتی مثل مصرف الکل یا داروها
- سندروم خستگی مزمن
- افسردگی
- مشکلات مربوط به غذا خوردن
- درد مزمن
- مشکلات مربوط به کودکان و نوجوانان
- بهبود روابط و مشکلات جنسی
- مشکلات خواب
- درمان نوسانات و مشکلات خلقی
- درمان اختلال استرس بعد از سانحه
- وسواس فکری
- فوبیا
افرادی که به دنبال یک درمان کوتاه مدت و هدفمند برای مشکلات روحی و روانی هستند، می توانند از رویکرد شناختی رفتاری کمک بگیرند. یکی از مهمترین و بزرگترین مزایایی که این نوع روش درمانی به همراه دارد، این است که به افراد کمک می کند تا تکنیک های مقابله با مشکلات را فرا بگیرند.
نتیجه گیری
واقعیت امر در مورد CBT و تاثیری که بر روی زندگی افراد بیمار به همراه دارد، این است که حتی اگر نتواند باعث بهبودی کامل بیمار شود، باز هم تکنیک ها و روش های مقابله با مشکلات و شرایط پیش آمده را به فرد می آموزد. در نتیجه افراد نحوه کنار آمدن با مشکلات را می آموزند و زندگی بهتری خواهند داشت.